Trong bóng đá hiện đại, vai trò của các tiền vệ ngày càng trở nên quan trọng, và quyết định trực tiếp đến thành công của các đội bóng. Cùng tôi tìm hiểu những yêu cầu dành cho vị trí tiền vệ trong một trận đấu.
Tiền vệ là gì?
Tiền vệ (Midfielder) là vị trí thi đấu ở giữa sân, có vai trò kết nối hai tuyến tấn công và phòng thủ. Các tiền vệ cần hội tụ nhiều kỹ năng, vừa biết hỗ trợ tấn công lẫn sẵn sàng tham gia phòng ngự.
Các tiền vệ có 3 nhiệm vụ chính là thu hồi bóng, phân phối bóng và tạo ra cơ hội ghi bàn. Mỗi vị trí sẽ có nhiệm vụ và vai trò riêng, tùy thuộc vào yêu cầu của từng huấn luyện viên.
Có bao nhiêu vị trí tiền vệ trên sân?
Hàng tiền vệ có 3 vị trí chính là tiền vệ trung tâm (Central Midfielder), tiền vệ tấn công (Attacking Midfielder) và tiền vệ cánh (Wide Midfielder). Tuy nhiên không phải lúc nào các vị trí này cũng xuất hiện cùng lúc trên sân. Tùy vào định hướng chiến thuật của mỗi đội, sơ đồ tiền vệ ra sân sẽ khác nhau.
Tiền vệ trung tâm
Tiền vệ đánh chặn (Destroyer)
Tiền vệ đánh chặn có nhiệm vụ bảo vệ khu vực trước khung thành (zone 14), tranh chấp với đối thủ và tìm cách thu hồi bóng nhanh nhất có thể. Đây là vai trò thường xuyên va chạm trên sân.
Tiền vệ đánh chặn yêu cầu nền tảng thể lực sung mãn và thể chất phải ở mức khá trở lên. Các tiền vệ đánh chặn cần khả năng đọc tình huống và phán đoán tốt, thuần thục các kỹ năng phòng ngự. Các tiền vệ đánh chặn ưu tiên nhiệm vụ phòng thủ hơn tấn công.
Khác với các vai trò khác, tiền vệ đánh chặn không yêu cầu quá cao về kỹ thuật hay khả năng chuyền bóng, nhiệm vụ của họ là tìm cách giành lại quyền kiểm soát bóng cho đội nhà nhanh nhất có thể. Do đó những tiền vệ đánh chặn không thể chơi một mình ở giữa sân, thay vào đó họ cần một đồng đội có khả năng chuyền bóng tốt chơi bên cạnh.
Những tiền vệ đánh chặn điển hình như: Claude Makelele, Roy Keane, Lassana Diarra, Ngolo Kante, Casemiro, Andrei Tchouameni…
Tiền vệ kiến thiết lùi sâu (Holding Midfielders)
Tiền vệ kiến thiết lùi sâu là vai trò ngày càng quan trọng trong bóng đá hiện đại. Vai trò này đòi hỏi khả năng chuyền bóng xuất sắc, biết giữ bóng trước áp lực của đối thủ, tầm nhìn rộng, thông minh trong việc chọn vị trí, và khả năng điều chỉnh nhịp độ của trận đấu.
Tiền vệ kiến thiết lùi sâu thường hoạt động ngay trước hàng phòng ngự và chịu trách nhiệm phân phối bóng cho các cầu thủ phía trên, liên kết hàng phòng ngự và hàng tiền vệ. Tuy nhiệm vụ chính là điều phối bóng, nhưng các tiền vệ kiến thiết lùi sâu vẫn phải có kỹ năng phòng thủ ở mức ổn, đặc biệt là kỹ năng cắt đường chuyền đối thủ.
Tiền vệ kiến thiết lùi sâu có thể đá một mình dưới đáy hàng tiền vệ, hoặc chơi bên cạnh một tiền vệ khác ở giữa sân. Đây là sự khác biệt giữa vai trò này với tiền vệ đánh chặn.
Những tiền vệ kiến thiết lùi sâu điển hình như: Sergio Busquets, Michael Carrick, Xabi Alonso, Jorginho, Toni Kroos, Martin Zubinmendi.
Tiền vệ con thoi (Box to box)
Tiền vệ con thoi là mẫu tiền vệ công thủ toàn diện. Vai trò này yêu cầu cầu thủ phải cơ động liên tục, tham gia vào nhiệm vụ tranh cướp bóng lẫn tham gia tấn công. Tiền vệ con thoi là những cầu thủ chạy nhiều nhất trên sân.
Tiền vệ con thoi đòi hỏi cầu thủ có kỹ thuật toàn diện từ chuyền bóng, cướp bóng, rê bóng đến hỗ trợ tấn công. Vai trò này cũng yêu cầu nền tảng thể lực tốt và khả năng phán đoán tình huống chuẩn xác.
Vì phải di chuyển liên tục, tiền vệ con thoi không thể đá một mình ở giữa sân. Vai trò này cần chơi bên cạnh một tiền vệ có xu hướng giữ vị trí như tiền vệ kiến thiết lùi sâu, hoặc một tiền vệ con thoi khác để thay phiên nhau lên công, về thủ.
Một số tiền vệ con thoi điển hình: Steven Gerrard, Frank Lampard, Yaya Toure, Declan Rice, Frenkie De Jong, Paul Pogba.
Tiền vệ tấn công
Tiền vệ công (Advanced Playmaker)
Tiền vệ tấn công có thể được sử dụng ở vị trí trước khung thành đối thủ hoặc giữa sân. Nhiệm vụ chính của vai trò này là sáng tạo, mở ra các cơ hội ghi bàn cho đội bóng.
Tiền vệ công yêu cầu cao về khả năng chuyền bóng, kỹ thuật, tầm nhìn rộng và khả năng sáng tạo cao. Tiền vệ công thường di chuyển rất nhiều ở khu vực trước khung thành đối thủ, tìm kiếm các khoảng trống và tung ra những đường chuyền thuận lợi cho các đồng đội ghi bàn.
Tiền vệ công là cầu nối giữa hàng tiền vệ và tiền đạo. Họ là trung tâm trong những tình huống tấn công, được dồn nhiều bóng và được thi đấu tự do hơn các vị trí khác.
Ở bóng đá hiện đại, tiền vệ công có 2 phong cách khác nhau, tùy vào yêu cầu chiến thuật của mỗi đội bóng. Một là mẫu tiền vệ công chơi ở giữa sân, tập trung khai thác nách trung lộ (half space). Còn lại là những tiền vệ công chơi trước khung thành, di chuyển quanh khu vực zone 14 của đối thủ.
Những tiền vệ công điển hình: Zinedine Zidane, Andres Iniesta, Kevin de Bruyne, Phil Foden, Martin Odegaard, Bruno Fernandes.
Tiền đạo ảo (Shadow Strikers)
Cùng chơi ở vị trí cao nhất ở hàng tiền vệ, nhưng khác biệt giữa tiền vệ công và tiền đạo ảo là xu hướng tấn công. Trong khi tiền vệ công hoạt động ngay trước khung thành đối thủ, thì tiền đạo ảo có xu hướng tìm khoảng trống và xâm nhập bóng cấm khi có thể.
Tiền đạo ảo yêu cầu cao về khả năng chuyền bóng, kỹ thuật, thể lực, dứt điểm và di chuyển không bóng tốt. Tiền đạo ảo thường không giữ một vị trí cố định trên sân, thay vào đó họ sẽ di chuyển giữa các vị trí để tạo ra sự bất ngờ và khó khăn cho hàng phòng ngự đối thủ.
Tiền đạo ảo thường thi đấu sau lưng tiền đạo cắm, và là trung tâm trong các đợt tấn công của mỗi đội bóng. Họ có thể xuất hiện ở vị trí sâu để lấy bóng và khởi xướng các pha tấn công hoặc xâm nhập vòng cấm nhằm dứt điểm ghi bàn.
Những tiền đạo ảo điển hình: Eric Cantona, Francesco Totti, Wayne Rooney, Thomas Muller, Paulo Dybala.
Tiền vệ cánh
Tiền vệ cánh truyền thống (Winger)
Tiền vệ cánh truyền thống là mẫu cầu thủ chơi ở hành lang biên. Đây là vai trò yêu cầu nhiều về tốc độ và khả năng tạt bóng tốt. Tiền vệ cánh truyền thống là những người đứng gần sát đường biên dọc, tận dụng khả năng đi bóng của mình để di chuyển xuống đáy biên và tạt bóng vào trong.
Tiền vệ cánh truyền thống yêu cầu cao về tốc độ, thể lực, rê bóng, tạt bóng và cả kỹ năng dứt điểm. Trong bóng đá hiện đại, ngoài nhiệm vụ tấn công, các tiền vệ cánh còn phải biết hỗ trợ phòng ngự khi đội nhà không kiểm soát bóng.
Những tiền vệ cánh truyền thống điển hình: Ryan Giggs, Gareth Bale, David Beckham, Antonio Valencia, Raphinha.
Tiền vệ cánh bó trong (Inverted Winger)
Tiền vệ cánh bó trong là một phiên bản khác của tiền vệ cánh truyền thống. Vai trò này có nhiệm vụ và yêu cầu giống với tiền vệ cánh truyền thống.
Sự khác biệt giữa 2 vai trò đến từ phong cách thi đấu. Một tiền vệ cánh truyền thống sẽ đi bóng xuống đáy biên để thực hiện tạt bóng. Trong khi một tiền vệ cánh bó trong sẽ tìm cách đi bóng cắt vào trong và thực hiện những cú tạt ngược.
Do đó những tiền vệ cánh truyền thống sẽ đá thuận chân, người thuận chân phải sẽ đá cánh phải và ngược lại. Trong khi tiền vệ cánh bó trong sẽ có xu hướng đá nghịch chân, người thuận chân trái sẽ đánh cánh phải và ngược lại.
Cầu thủ điển hình cho phong cách này: Angel Di Maria, Marco Reus, Bukayo Saka, Jack Grealish, Jadon Sancho.
Tiền vệ công dạt cánh (Advanced Playmaker)
Với sự xuất hiện của các tiền vệ phòng ngự, khoảng trống cho tiền vệ công trước khung thành bị thu hẹp. Do đó, họ phải dạt cánh để tránh những cuộc đấu sức không phải sở trường.
Tiền vệ công dạt cánh đòi hỏi những kỹ năng tương tự như một tiền vệ công điển hình. Khác biệt duy nhất là ở vị trí nhận bóng. Thay vì nhận bóng trước khung thành, các tiền vệ công dạt cánh sẽ nhận bóng ngoài biên, sau đó tìm cách đi bóng vào khu vực nách trung lộ (half space) để phối hợp với đồng đội và tìm kiếm khoảng trống chuyền bóng vào trong.
Cầu thủ điển hình cho phong cách này: Mesut Ozil, David Silva, Juan Mata, David Silva, Philippe Coutinho.
Tiền vệ cần những kỹ năng cơ bản gì?
Vì có điểm chung là chơi ở giữa sân, hầu hết vai trò tiền vệ đều cần có những kỹ năng cơ bản như: chuyền bóng, kiểm soát bóng, tranh chấp, thể lực và tư duy chọn vị trí.
Trên đây là những điều cần biết về vị trí tiền vệ. Đây là vị trí rất quan trọng và là xương sống trong lối chơi của các đội bóng. Hãy theo dõi BONG88 để biết thêm những kiến thức thú vị xung quanh môn thể thao vua.
Kỹ năng giữ bóng thượng thừa của Sergio Busquets
Xem thêm:
- Tổng quan vị trí hậu vệ trong bóng đá
- Các giải bóng đá danh giá nhất thế giới
- Tổng hợp các vị trí trong bóng đá, ký hiệu và ý nghĩa cụ thể nhất
